Ε ναι. Όπως δεν κατεβήκαμε στην άνω και κάτω πλατεία, δεν ψηφίσαμε και την άνω και κάτω κυβέρνηση σ.ανέλ. Αυτή είναι μια ανάληψη ευθύνης. Αντιλήψεις όχι πρωτότυπες μας οδήγησαν σε αυτή την απονενοημένη αποχή/άκυρο. Θα μου συγχωρήσετε την έκθεση αυτών των αντιλήψεων γιατί εδώ, για μια στιγμή μόνο, κι η κοινή λογική φαίνεται να έχει κάτι ριζοσπαστικό.
1. Είπαν πως ο σύριζα θα είναι ‘πρώτη φορά αριστερά’, είπαν πως ο σύριζα θα ‘ναι μια αριστερή κυβέρνηση και συνεπώς καλύτερα από τους ‘σαμαρά-βορίδη’ που έπρεπε ‘να φύγουν’. 25 ψηφίζουμε, είπαν, 26 φεύγουν. Αλλά μήπως δεν ήταν και το πασοκ, κάποιες δεκαετίες πριν, ‘πρωτη φορα αριστερα’; Μήπως η έκφραση ‘αριστερη κυβερνηση’ δεν απέκρυβε πως μιλάμε για κράτος; Κι αν είναι να φύγουν οι ‘σαμαράς-βορίδης’, γιατί άραγε να έρθουν οι ‘καμένος-κοτζιάς’; Κι αν είναι να φύγουν κάποιοι, δεν έπρεπε κι οι προηγούμενοι και οι προ-προηγούμενοι να φύγουν κι αυτοί; Μήπως έτσι δεν λειτουργεί, ούτως ή άλλως, η λογική της ψήφου, των εκλογών και των ψηφοφόρων; Χάσαμε κάτι εδώ; Μήπως, άρα, δεν είναι η ψήφος που απλά παίζεται εδώ αλλά μια στήριξη εν γένει, ‘κοινωνική συναίνεση’ την έλεγαν οι φιλελεύθεροι, σε ένα κράτος που αγχώνεται;
2. Και – ω ναι – είναι κράτος λοιπόν! Κράτος με στρατό, μπάτσους, παπάδες, διαμεσολαβήσεις, καλοθελητές και ιδεολογικους μηχανισμούς (μην τους ξεχνάμε). Κράτος με ιστορία, πολιτική, εξωτερική και εσωτερική, παραδόσεις μακραίωνες και σιχαμερές, με αίμα στα χέρια και την αυλή του, αποκλεισμούς, εξοντώσεις και θάψιμο των εγκλημάτων του. Ω ναι, είναι κράτος λοιπόν! Αλλά ποιο κράτος; Ένα κράτος που έκανε όλα αυτά που έκανε στην ιστορία του γιατί υπερασπίστηκε με το σπαθί και τον σταυρό (μην ξεχάσουμε τον σταυρό!) την ύπαρξη του, το έδαφος του, τριπλασιάζοντάς το μάλιστα, απέναντι σε μουσουλμάνους, τούρκους, μακεδόνες και άλλους, ένα κράτος με έναν ‘εμφύλιο’ στην πλάτη, ένα κράτος με 1 εκατομμύριο μετανάστες σε συνθήκες μιας κατώτερης ζωής… Αυτό το κράτος γυρεύει συναίνεση. Ένα κράτος-παίκτης στην παγκόσμια σκακιέρα που γι’ αυτό ακριβώς, λόγω των προνομίων του, έλαβε το πιο ευνοϊκό έβερ δάνειο από το ‘τρισκατάρατο’ ΔΝΤ σε σχέση με άλλα κράτη στο παρελθόν, ένα κράτος που σε αντίθεση με όλα τα άλλα κράτη που μπήκαν ποτέ σε προγράμματα δομικής προσαρμογής (μπόλικα από αυτά στην Αφρική), αξιώνει να βγει ζωντανό και οι υπήκοοι του να συνεχίσουν να καταναλώνουν χωρίς απώλειες, χωρίς να γίνουν ‘κινέζοι’, ‘βούλγαροι’ κι άλλα τέτοια κακά πράγματα, όπως απεύχεται εδώ και χρόνια η ελληνική αριστερά. Γιατί; Ε μα προφανώς, γιατί είναι έλληνες!
3. Μας είπαν να ψηφίσουμε την κυβερνώσα αριστερά, προτρέποντας μας έτσι να μπούμε στο ίδιο ‘γκρεκο γκρουπ’ με αυτούς που λέγανε για τον ‘κουτσό σόιμπλε’, την ‘εβραικη νέριτ’ και τα ρέστα. Να αναζητήσουμε δηλαδή οι ίδιες/οι ένα κοινό στοιχείο ελπίδας, οργής, παραταξιακής συμπεριφοράς με όλους αυτούς που προεκλογικά ακούγαμε να λένε: ‘σύριζα ή χρυσή αυγή θα ψηφίσω’ και είναι τόσο βέβαιο πως θα ψηφίζαν άνετα τα βοθρολύμματα, αν είχαν συγκινήσει περισσότερο την πλειοψηφία. Η αγέλη βλέπετε. Μα πως αλλιώς άραγε, αναρωτιόμαστε, χτίζεται η συνοχή του περίφημου λαού; Λαός. Είναι το υποκείμενο των μαζών, αυτός που σιωπά, αυτός που ανέχεται, αυτός που διαπράττει εγκλήματα στο όνομα του έθνους του. Αυτός που εσχάτως πρόβαρε τη φάτσα του στις άνω και κάτω πλατείες και τώρα πια σε μια ενιαία πλατεία συντάγματος. Και κέρδισε κυβέρνηση, δίκαια, άνω και κάτω. Και τώρα πια μια ενιαία.
4. Είπαν, δεν πρέπει να χαθεί ψήφος. Μήπως, εξάλλου, αυτή η ευρεία πλειοψηφία δεν είναι το νέο περιβόητο ‘διαπραγματευτικό χαρτί’ του κράτους, αυτή η ανανεωμένη κοινωνική εντολή; Και θα ήταν ενδιαφέρον να μας πει κάποιος από τα αριστερά γιατί να βοηθήσουμε την αριστερή φράξια του κράτους να ‘διαπραγματευτεί’ ένα κρατικό χρέος, δίνοντάς της στήριξη και συναίνεση. Δεν υπάρχουν και πολλοί λόγοι, πολλές απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα. Και είναι και οι δυο τους που ζέχνουν αυτή την ελληνική ανάσα αναξιοπρέπειας. Οι πιο πολλοί θέλουν ως αστική τάξη της χώρας ή εν γένει προνομιούχοι ντόπιοι να διασώσουν ό,τι αποκόμισαν από την 25ετη τους ανέλιξη σα χαζοχαρούμενα υποκείμενα με ακίνητα και περιουσίες. Οι υπόλοιποι το θέλουν για το καλό της ‘πατρίδος’. Η μεγαλύτερη φυσικά αναξιοπρέπεια προκύπτει από τη ρητορική τους που υποτίθεται συνδέει τις ‘πολιτικές λιτότητας της Μέρκελ’ με την ανάδυση της ακροδεξιάς στην ευρώπη. Μη μας επιβάλλετε άλλα μέτρα, φαίνεται να λένε, γιατί θα γίνουμε φασίστες. Εντωμεταξύ, η έννοια – και η ουσία! – της πατρίδας έρχονται όλο και πιο κοντά στο εργαστήρι της ‘αριστερής κυβέρνησης’. Σα να μη φέρουν οι ίδιοι καμιά ευθύνη για τον πατριωτικό παροξυσμό των τελευταίων χρόνων.
5. Μας ζήτησαν, λοιπόν, με αυτή την ψήφο να δώσουμε τη στήριξη μας σε ένα νέο λόγο γύρω από το έθνος, να συμβάλλουμε στην ανανεωμένη εθνική ομοψυχία, όπως αυτή εκφράζεται και θα εκφράζεται εφεξής από το ελληνικό ΥΠΕΞ. Ο νέος εθνικός λόγος δεν είναι διαφορετικός μεν από τον παλιό στις εξωτερικές του βλέψεις, τις γεω-στρατηγικές του συμμαχίες. Το κράτος, εξάλλου, όπως δεν δίστασε να ομολογήσει η κυβερνώσα αριστερά, “έχει συνέχεια”.Ο νέος εθνικός λόγος πρόλαβει να θέσει με νέα ένταση, όμως, τον αντι-μουσουλμανισμό σαν αιχμή κρατικής πολιτικής, διατηρώντας για την ελλάδα το ρόλο της αποικίας… Κι ακόμα κι αν δεν έχουν διαβάσει το βιβλίο του Κοτζιά οι όψιμοι ριζοσπάστες ψηφοφόροι του σύριζα, είναι η συναινετική τους αντίληψη γύω από τον εύγλωττο τίτλο του μάλλον που δεν τους κάνει να μπορούν να κατανοήσουν εύκολα ότι η ελλαδάρα είναι ένα φιλόδοξο κράτος και όχι (από τις 25 γενάρη και μετά) ένα φτερό στον άνεμο.
6. Μας είπαν να ψηφίσουμε, έστω, χωρίς αυταπάτες, για να χρησιμοποιήσουμε εργαλειακά αυτή την ψήφο για τους δικούς μας λόγους. Ποιος νοικοκυραίος δεν σκέφτεται παρόμοια; Η εκλογική μάζα ψήφιζε χρόνια και χρόνια τα αγαπημένα της κόμματα για τους δικούς της λόγους. Πόσο μάλλον σε μια ρευστή κοινωνικά συνθήκη, όπου ‘ο λόγος του καθενός’ τρέχει να καλυφθεί πίσω από το άρμα του νικητή, πόσο μάλλον όταν λόγω της διάλυσης της κλασικής κοινωνικο-οικονομικής συνοχής σημειώνονται μεγάλες πολιτικές ανακατατάξεις στη λεγόμενη κεντρική πολιτική σκηνή. Έτσι, από την ημέρα 1 της ύπαρξης του κοινοβουλευτικού συστήματος μέχρι σήμερα, όλοι προσπαθούν να ‘εργαλειοποιήσουν’ την ψήφο τους, ‘για τους δικούς τους λόγους’. Αυτή είναι η εκλογική μάζα. Απ’ έξω μοιάζει ενιαία, από μέσα τόσο ετερόκλητη. Θα προτιμήσω να τη βλέπω απ’ έξω.
7. Κάποιοι άλλοι, αψηφώντας όλα αυτά, με ένα νεόκοπο ύφος κυνισμού και στυλ μετα-αριστερης κωμωδίας, μας είπαν να ψηφίσουμε ‘για τους μετανάστες και τους lgbt’, αν όχι για εμάς, τουλάχιστον για τους Άλλους. Ακόμα κι αν κάποιος πραγματικά νοιαζόταν, πότε πιστέψαμε, για να πιστέψουμε τώρα, στους αυτόκλητους σωτήρες; Ακόμα κι αν κανείς πραγματικά νοιαζόταν ‘ανθρώπινα’, ποιος/α θα ‘δινε τη συναίνεση της/του για τη διαχείριση μεταναστευτικών πληθυσμών, να ψηφιστούν δηλαδή δύο μέτρα ‘υπέρ’ της μιας ομάδας, ώστε οι ‘κακοί’ της ίδιας ή της άλλης μειονοτικής ομάδας να γνωρίσουν μια καθαρή πολιτικού κόστους και συνεπώς πιο επώδυνη ‘τιμωρία’ και αποκλεισμό; Η γελοιότητα του μέσου ψηφοφόρου σε ρόλου υπουργού βιοπολιτικών πλάνων. Μήπως η προηγούμενη ‘διαβολική κυβέρνηση’, που έπρεπε να φύγει, δεν ήταν αυτή που ψήφισε να διδάσκεται η αλβανική γλώσσα σε σχολεία που φοιτούν αλβανοί/ίδες μαθητές/μαθήτριες; Μπορεί, άραγε, κανείς/καμιά που μάχεται ρατσισμό και ομοφοβία, αντισημιτισμό και την ντόπια πατριαρχία να κάνει αυτούς τους συμψηφισμούς; Να ευνοήσει τους μεν έναντι των δε; Ε τότε χαραμίζεται αυτός ο κάποιος/κάποια, η θέση του/της είναι στα γραφεία συμψηφισμού δικαιωμάτων. Γιατί ναι, ακόμα κι ένας μετανάστης να πάρει ιθαγένεια, αξίζει. Ποιος θα δώσει την ελευθερία, όμως, στον κρατικό μηχανισμό να κυνηγάει μουσουλμάνους;
Υπάρχει κάτι άσχημα παρόμοιο με τη σημερινή ανανέωση της πιστής στην ‘αριστερά’ του κράτους και την κρατική επιχείρηση ‘αντι-χρυσαυγιτισμός’ εκ μέρους της ‘δεξιάς’ του κράτους ενάμιση χρόνο πριν. Και τα δυο υπήρξαν κυρίως ως μη αναμενόμενα γεγονότα, βλέποντάς τα από μια θέση θεατή ένα χρόνο πριν να λάβουν χώρα. Και τα δυο γυρέψαν να δημιουργήσουν νέους θεατές και χειροκροτητές της εθνικής κρατικής πολιτικής. Και φαίνεται να το κατάφεραν. Το πρόβλημα μπορεί να μην ήταν σαφές εξαρχής. Μα για εκείνες και εκείνοι που μάχονταν τον ελληνικό φασισμό του 21ου αιώνα, από μια αυτόνομη αντι-φασιστική σκοπιά, εντοπίζοντας τον τόσο εντός όσο και εκτός χρυσής αυγής, σε πολιτικούς σχηματισμούς και τον ντόπιο πληθυσμό, ήδη η ‘αντι-χρυσαυγίτικη’ εκστρατεία έμοιαζε έωλη. Πολλά που έχουν συμβεί από τότε, δικαιώνουν σήμερα μια τέτοια ανάλυση, εξορίζοντας τους τότε πρώιμους πανηγυρισμούς στη σφαίρα των γνωστών αντιδράσεων του παλιού καλού αυθορμητισμού, που τόσο μας έχει βοηθήσει στο παρελθόν να βγάλουμε άκρη, ε? Παρόμοια, πολλά που σήμερα βγαίνουν προς τα έξω σαν μαξιμαλιστικές ρητορικές και χονδροειδείς υποσχέσεις του ‘αριστερού’ κράτους (μνημόνιο; σκισμένο!, κέντρα κράτησης μεταναστών; τέλος! χρυσαυγίτικοι θύλακες στην αστυνομία; Θα τους διαλύσω!), γίνονται καλοδεχούμενα με αντίστοιχους πανηγυρισμούς και διακηρύξεις που μάλλον μόνο εκ των υστέρων και πολύ αργά θα συνειδητοποιεί κανείς ως ανώφελα. Και η μνήμη ψαριού θα αρχίσει να δουλεύει και πάλι.
Το ξέρουμε, βέβαια, ότι αξίες όπως αυτή της μη εξαρτώμενης αντιφασιστικής δράσης και σκέψης από κομματικά μαντριά και ιεραρχίες, είτε αυτά λειτουργούν σε πανεπιστημιακό μικρο-επίπεδο, είτε σε αναρχικές βερζιόν – μιας και η κυβερνώσα αριστερά ως γνωστόν στερείται στιβαρής νεολαίας! – είναι λιγάκι ντεμοντέ, μπροστά σε τόσο επείγουσες (πάντα επείγουσες είναι!) εξελίξεις. Όπως ξέρουμε ότι το να προσπαθήσεις να χαλιναγωγήσεις την πρεμούρα που επιζητεί άμεσες και εύκολες λύσεις-αιτήματα σε ‘προβλήματα’, σε κάνει να φαίνεσαι σκατόψυχος. Ε είναι η παραξενιά μας… αλλά με τα αιτήματα δεν τα πάνε καλά κάποιοι από εμάς γιατί ξέρουμε ότι ο ρατσισμός και οι συχνά φασιστοειδείς του εκφραστές, ο αντισημιτισμός, η ομοφοβία και όλα τα άλλα δεν έχουν εύκολες λύσεις, είναι αγώνες δίχως τέλος και, συνήθως, δεν επιτυγχάνουν με την ψήφο αλλά, συνηθέστερα, με κλωτσιές αλλά και οργάνωση ενάντια στους εκάστοτε θύτες!
Τελευταίο: μια φίλη τις προάλλες έλεγε ‘και άντε, καλά που θα ψηφίσουν σύριζα; αλλά γιατί τόση φούρια ρε παιδάκι μου;’ Εγώ τώρα, ο σκατόψυχος, θυμήθηκα τον Αντόρνο που έγραφε για την επιβίωση του φασισμού στη μαζική παραταξιακή σκέψη και δράση. Και μετά σκέφτηκα ότι αυτή η αφίσα που μιλούσε για φασισμό στο νέο αριστερο-κρατικό τοπίο δεν ήταν και τόσο μαλακία.
Stepanyan TSP, 18.02.2015